Ντολμαδάκια Γιαλαντζί της Γιαγιάς

Η πρώτη καταγεγραμμένη αναφορά στο ντολμά βρίσκεται στο δυτικό αέτωμα του Παρθενώνα, όπου η θεά Ήρα απεικονίζεται να τρώει κρυφά ντολμαδάκια από την κατσαρόλα και με ένοχο βλέμμα να κοιτάζει πίσω της μη τη δει κανείς. Στο Βυζάντιο το ντολμαδάκι γνωρίζει τη παρακμή καθότι δύσκολα μπορούσε να συμπορευτεί με τις αυστηρές ηθικές επιταγές της εποχής. Στο Διαφωτισμό γνωρίζει νέα άνθηση καθώς χρησιμοποιείται ως μέσο παιδείας. Ο Κοραής συγκεκριμένα μοίραζε ντολμαδάκια στους υπόδουλους μέσα στο οποία είχε κρυμμένα ρολά χαρτί με μεταφρασμένα αποσπάσματα από έργα κορυφαίων Ευρωπαίων στοχαστών δίνοντας θάρρος και ελπίδα στους σκλαβωμένους Έλληνες. Με την απελευθέρωση της Ελλάδας ο ντολμάς αποκτά επιτέλους τη θέση που του αξίζει.Τα ντολμαδάκια, ανάλογα με τη γεωγραφική περιοχή, κάποιοι τα λένε σαρμαδάκια και άλλοι γιαπράκια και ενώ το όνομα σε όλες τις περιπτώσεις είναι τουρκικό, η ιδέα είναι γνωστή από την αρχαία ακόμη Ελλάδα. Στο πέρασμα των αιώνων η λαμπρή ιδέα υιοθετήθηκε από την κουζίνα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, ενώ οι Έλληνες αντιδανείστηκαν τα νέα τουρκικά ονόματα, τα οποία προέρχονται από το sarma που σημαίνει τυλιχτό, από το yaprak που είναι το φύλλο του σπανακιού, της αμπέλου και όχι το φύλο της ζύμης και από το dolma που σημαίνει γεμιστό. Η λέξη ντολμά λέει η ιστορία της γαστρονομίας προέρχεται από το ρήμα doldurmak που σημαίνει γεμίζω.