Κυριακή της Τυροφάγου & Καθαρά Δευτέρα
την Κυριακή της Τυροφάγου, το μεσημέρι φτιάχνουν αρνί στο φούρνο ή ξινιστό (λεμονάτο), ρυζόγαλο και μαντολάτο. Κατά την τρίτη εβδομάδα, την Τυροφάγο ή Τυρινή (από την Δευτέρα μετά την Κυριακή των Απόκρεω μέχρι και την Κυριακή της Τυροφάγου), καταλύουμε απ όλα, όλες τις ημέρες, εκτός από κρέας (λευκή νηστεία). την εβδομάδα αυτή ο άγιος Θεόδωρος ο Στουδίτης την ονομάζει "προνήστιμον" και η υμνογραφία "προκαθάρσιον", επειδή κατ εξοχήν αυτή μάς προετοιμάζει, για να εισέλθουμε στην Τεσσαρακοστή. Με την Κυριακή της Τυρινής, κλείνει η προπαρασκευαστική περίοδος των τριών εβδομάδων του Τριωδίου και εισερχόμεθα στην Μ. Τεσσαρακοστή.
Μάθε Περισσότερα
τα έθιμα του λαού μας: Την εβδομάδα αυτή εξαφανίζονταν από το σπίτι όλα τα κρεατικά. Το Παστό ήταν στις λαγήνες του, και κανείς δεν αρτευόταν. Οι τσομπάδηδες μοίραζαν γάλα στους χωριανούς τους για να φτιάξουν τις γαλόπιτες τις ξιπόλυτες, τις μακαρονόπιτες και τυρόπιτες να πήξουνε τις γιαούρτες. Οι νοικοκυρές ετοίμασαν τα γαλακτερά φαγητά και γλυκίσματα αυτά για να κεράσουν τις μπούλες και τους φίλους . Τα ψάρια επιτρέπονταν στο σιτηρέσιό τους. Έμφαση σε όλα δίνονταν την Κυριακή της Τυρινής.
Το πρωί ήταν ο καθιερωμένος εκκλησιασμός. Το μεσημέρι το τραπέζι περιλάμβανε, πρώτα το τυροζούμι, βακαλάο πλακί ή ψητό με σκορδαλιά. Ο βακαλάος τότε ήταν το φαί των φτωχών. Συνοδευόταν από γαλόπιτα την ξιπόλυτη, γιατί δεν είχε φύλλο.
Το βράδυ ετοίμαζαν μακαρόνια με μπόλικη μυζήθρα και με χοιρινό λίπος που συνοδευόταν από τηγανητό βακαλάο και κρασί.
Εμείς σήμερα θα φτιάξουμε μαζί για την Κυριακή της Τυροφάγου τον Βακαλάο πλακί και θα συνεχίσουμε με συνταγές για την Καθαρά Δευτέρα. Η Καθαρά Δευτέρα είναι απαρχή μιας σημαντικότατης περιόδου για την Ορθόδοξη Εκκλησία, της Σαρακοστής, που συνδυάζεται με νηστεία τροφών και παθών. Η πρώτη βδομάδα της Σαρακοστής ονομάζεται Καθαρά Εβδομάδα και δίνει το χρόνο στο πιστό να εξαγνιστεί και να καθαριστεί και να προετοιμαστεί. Οι πιστοί, την Καθαρά Δευτέρα τρέφονται με λαγάνα εις ανάμνηση της βοήθειας που προσέφερε ο Θεός στους Ισραηλίτες με τα «άζυμα» και τους οδήγησε στη Έξοδο από την Αίγυπτο.
Η παρασκευή της είναι ίδια με τα άζυμα (δηλαδή χωρίς προζύμι) και με αυτό τον τρόπο αρχίζει η νηστεία των τροφών. Χαλβάς
ο συνηθισμένος χαλβάς στη μορφή που τον συναντάμε σε όλα τα Βαλκάνια και την Τουρκία είναι ένα απλό γλυκό. Για τους Έλληνες ο χαλβάς αποτελεί ένα από τα σαρακοστιανά γλυκά τους και ιδίως η παραλλαγή που φτιάχνεται με ταχίνι. Ταραμάς είναι η λέξη που χρησιμοποιούν οι Έλληνες αναφερόμενοι στους κόκκους από ερυθρό χαβιάρι (αυγά) που βγαίνει από τον μπακαλιάρο ή τον κυπρίνο και το οποίο-όπως και τα ξαδέλφια του, το μαύρο χαβιάρι και το αυγοτάραχο του τόνου - θεωρείται ένα από τα εκλεκτότερα είδη αυγοτάραχου. Στο εμπόριο διατίθενται δύο είδη ταραμά. Ο λευκός και αυτός με το βαθύ ρόδινο χρώμα. Ο λευκός ταραμάς θεωρείται ποιοτικά ανώτερος. Οι Έλληνες, ως φημισμένοι καλοφαγάδες, συνήθως τρώμε συγκεκριμένα είδη θαλασσινών την Καθαρή Δευτέρα.
Λαχταριστές νηστίσιμες λιχουδιές όπως χταποδάκι, καλαμαράκια, μύδια και γαρίδες, μια μεγάλη ποικιλία λαχανικών τουρσί, ειδικά μικρές πράσινες πιπεριές, καρότα και κουνουπίδι, ελιές και σαλάτες. Οι σαλάτες είναι φυσικά και αυτές νηστίσιμες, όπως η ταραμοσαλάτα. Όσο για επιδόρπιο, νηστίσιμος χαλβάς και κουλουράκια στη διάθεσή μας.
ΠΙΟ ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΑ....Θαλασσινά: γαρίδες, καραβίδες, αστακός, καβούρια, χταπόδια, καλαμάρια, σουπιές. Οστρακοειδή: μύδια, στρείδια, κυδώνια, γυαλιστερές. Όσπρια: φασολάδα, μαυρομάτικα σαλάτα. Λαχανικά: κάθε λογής σαλάτες και τουρσί. Λαγάνα.
Γλυκά: χαλβάς, γλυκά του κουταλιού και γλυκά του ταψιού.
Για την Καθαρά Δευτέρα εμείς σήμερα μαζί θα φτιάξουμε την παραδοσιακή Ταραμοσαλάτα με λευκό ταραμά και γεμιστά Καλαμαράκια.
Από εμένα, Πολλές ευχές για καλή διασκέδαση τις όμορφες - γιορτινές αυτές μέρες.
